Przejście na system bardziej zrównoważony ekologicznie staje się coraz bardziej widoczne, o czym świadczą takie zobowiązania, jak np. sojusz na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym w zakresie tworzyw sztucznych. Jest on inicjatywą zarówno sektora publicznego, jak i prywatnego i świadczy o zaangażowaniu Unii Europejskiej we wspieranie recyklingu. Również w SP Group jesteśmy zaangażowani w zrównoważony rozwój i pracujemy nad osiągnięciem tych celów.
NA CZYM POLEGA SOJUSZ NA RZECZ GOSPODARKI O OBIEGU ZAMKNIĘTYM W ZAKRESIE TWORZYW SZTUCZNYCH?
Cel sojuszu na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym w zakresie tworzyw sztucznych jest jasny: chodzi o wyeliminowanie ze środowiska znacznej części odpadów z tworzyw sztucznych i tym samym przyspieszenie przejścia do bardziej obiegowego i zrównoważonego modelu gospodarki.
Jest to ambitne założenie, które ma zostać zrealizowane poprzez ograniczenie niepotrzebnego stosowania tworzyw sztucznych. Ponadto przewiduje wykorzystanie inwestycji w innowacje w zakresie ponownego wykorzystania i recyklingu tworzyw sztucznych.
W tym celu doszło do spotkania i podpisania paktu przez dwanaście państw członkowskich UE. Należą do nich Francja, Dania, Hiszpania, Niderlandy, Niemcy, Szwecja, Włochy, Finlandia, Grecja, Portugalia, Łotwa, Słowenia i Litwa. Jednocześnie do współpracy przystąpiło 90 firm międzynarodowych i stowarzyszeń, a w najbliższej przyszłości spodziewane jest przyłączenie się wielu innych.
CELE SOJUSZU NA RZECZ GOSPODARKI O OBIEGU ZAMKNIĘTYM W ZAKRESIE TWORZYW SZTUCZNYCH
Nie pozostawiając tego porozumienia w sferze domysłów, w ramach sojuszu na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym w zakresie tworzyw sztucznych został wyznaczony konkretny termin realizacji szeregu wymiernych celów, które pozwolą sprawdzić, czy uzgodnione założenia są realizowane. Zaproponowano cztery główne cele na rok 2025.
Pierwszym z nich jest rezygnacja z opakowań jednorazowego użytku. Chodzi o to, aby ich projekt został wdrożony w taki sposób, aby mogły zyskać drugie życie i nadawać się do ponownego wykorzystania w większym stopniu niż obecnie. W związku z tym, celem wyznaczonym na rok 2025 jest zapewnienie możliwości recyklingu wszystkich opakowań tego typu.
Drugim założeniem jest bardziej odpowiedzialne korzystanie z opakowań z tworzyw sztucznych oraz produktów z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku. Cel ten polega na zmniejszeniu produkcji tworzyw sztucznych i opakowań z tworzyw pierwotnych o co najmniej 20% do roku 2025.
Trzecim punktem porozumienia jest radykalne zwiększenie możliwości zarządzania, zbierania, sortowania i ostatecznie recyklingu wszystkich tworzyw sztucznych. W szczególności tych, które są stosowane w opakowaniach lub produktach jednorazowego użytku. Celem jest osiągnięcie standardów jakości w całym procesie recyklingu oraz zwiększenie popytu na tworzywa sztuczne pochodzące z recyklingu.
Czwartym i ostatnim punktem jest szersze zastosowanie tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w produkcji opakowań i innych wyrobów z tworzyw sztucznych. Celem do roku 2025 powinno być stosowanie przez firmy co najmniej 30% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w procesach produkcyjnych i wytwórczych.
Ponadto monitorowane będą również tworzywa sztuczne poddawane recyklingowi w UE, aby upewnić się, że wszystkie te cele są osiągane tak, jak powinny.
GŁOSY PRZECIWKO CELOM SOJUSZU
Mimo korzyści płynących z wprowadzenia takiego porozumienia i wynikających z niego celów, sojusz nie uzyskał jednomyślnego poparcia.
Europejskie Stowarzyszenie Przetwórców Tworzyw Sztucznych twierdzi, że nie oferuje ono długoterminowych rozwiązań, jednak deklaruje, że jest zobowiązane do przestrzegania wszystkich przepisów, które są tworzone w odniesieniu do odpadów z tworzyw sztucznych.
Ponadto stowarzyszenie utrzymuje, że ograniczenie produktów z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku lub bardziej ambitne cele dotyczące recyklingu są sprzeczne z niewłaściwą gospodarką odpadami lub złymi praktykami. Jego przedstawiciele twierdzą, że kraje będące pionierami porzuciły odpady z tworzyw sztucznych na wysypiskach zamiast poddać je recyklingowi, aczkolwiek nie dotyczy to wszystkich sygnatariuszy nowego porozumienia.
Z drugiej strony, stowarzyszenie jest także zdania, że osiągnięte porozumienie nie uwzględnia ministerstw przemysłu i że nie nawiązano z nimi żadnego kontaktu, aby ocenić wpływ tego sojuszu na przemysł. Jego przedstawiciele twierdzą, że porozumienie może zagrozić miejscom pracy w sektorze tworzyw sztucznych, w ramach którego działają obecnie tysiące firm, a obroty liczone są w miliardach. Na przykład w samej Hiszpanii działa ponad 4000 firm, których obroty wynoszą około 30 mld euro i które zapewniają ponad 120 000 miejsc pracy.
Można więc stwierdzić, że sojusz na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym w zakresie tworzyw sztucznych ma przed sobą długą drogę do przebycia, choć udało się już stworzyć odpowiednie podstawy. Nawet przeciwnicy porozumienia uważają, że zrównoważony rozwój i recykling są konieczne, a ich zastrzeżenia dotyczą sposobu osiągnięcia tych celów. Najbliższe lata będą kluczowe dla realizacji wszystkich proponowanych zmian, a w SP Group będziemy uważnie śledzić rozwój wydarzeń.